Miecz rzymski z Ostrowa

Miecz rzymski z Ostrowa

W latach 50-tych XX wieku Tarnowskie Zakłady Eksploatacji Kruszywa przekazały do zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie kilkanaście przedmiotów zabytkowych wykonanych z żelaza a znalezionych w korycie Dunajca podczas czerpania żwiru. Znaleziska pochodzą z miejscowości Komorów i Ostrów. Wśród nich znajduje się miecz żelazny z Ostrowa przez wiele lat uważany za pochodzący z okresu średniowiecza. Poddany jakiś czas temu szczegółowym oględzinom okazał się archeologiczną rewelacją. Okazało się bowiem, że jest o kilkaset lat starszy niż pierwotnie przypuszczano (pochodzi najpewniej z przełomu IV/V w. co archeologicznie odpowiada schyłkowi okresu wpływów rzymskich i początkowi okresu wędrówek ludów). Jest też egzemplarzem niezwykle rzadkim ze względu na swoją konstrukcję – dwie struziny w górnej części głowni przechodzą w jedno wąskie zbrocze (były to zagłębienia w płazie głowni). Z całego terenu Cesarstwa Rzymskiego i Europejskiego Barbaricum brak jest podobnych egzemplarzy. Reprezentuje on miecz typu spatha – obosieczny, o prostej klindze i bardzo długiej głowni. Używany był w kawalerii rzymskiej z czasów republiki i cesarstwa, służąc do zadawania szybkich i silnych uderzeń i cięć. Uderzenie takiego miecza pozwalało złamać broń drzewcową, ogłuszyć przeciwnika, czy obciąć mu kończyny. Nasz egzemplarz liczy ponad 93 cm długości i posiada krótki trzpień do rękojeści. Niestety, jak twierdzi autor tego rewelacyjnego odkrycia dr Marcin Biborski, nie można jednoznacznie określić jego pochodzenia. Bardzo prawdopodobne jest jednak, że mógł zostać wytworzony w którymś z lokalnych warsztatów kowalskich z obszaru kultury przeworskiej zajmującej w pierwszych wiekach naszej ery większość terenów obecnej Polski. Z najbliższych okolic Tarnowa znane jest znalezisko podobnego miecza z miejscowości Isep koło Wojnicza, znajdującego się w zbiorach Izby Regionalnej w Wojniczu.

Barbara Szpunar
Muzeum Okręgowe w Tarnowie