Wojciech Jakubowski – twórca ekslibrisów w technice miedziorytu

Wojciech Jakubowski – twórca ekslibrisów w technice miedziorytu

Z chwilą powstawania pierwszych drukowanych książek nastał też czas narodzin
EX LIBRISU – znaku, który miał służyć książce i to w wielu przypadkach. Miał chronić, oznaczać i ozdabiać. Książkę trzeba było zabezpieczyć przed złodziejem, gdyż była ona bardzo cenna. Zabezpieczano ją różnymi sposobami m.in. przykuwając łańcuchem do półki jak również umieszczając na niej różne łacińskie zaklęcia, czy oznaczając znakiem rodowym tłocząc go na oprawie skórzanej z pięknym wzorem, ozdabiając stronę tytułową, winiety, inicjały i napisy mówiące, kim jest właściciel.
Z czasem zmieniała się forma graficzna powstały drzeworytnicze i miedziorytnicze ekslibrisy i w technikach graficznych, które wklejano na wewnętrzną stronę oprawy.
W późniejszych czasach rozpoczęły się wysokonakładowe wydawnictwa, o niskiej jakości, a książka stała się tania i nikt nie przykładał wagi do pięknej oprawy czy posiadania dekoracyjnego ekslibrisu, który zastąpiła drukowana kartka, pieczątka czy wpis z numerem bibliotecznym.
Sam ekslibris przeszedł w zapomnienie lub stawał się szpargałem bezużytecznym. Dopiero koniec XIX wieku zmęczony masową produkcją wrócił do indywidualnego piękna i rozpoczął się nowy czas dla ekslibrisu. Zaczęto nad nim pracować, miał on teraz być dziełem sztuki „sam w sobie”, miał uszlachetniać książkę, a zarazem sam zmienił swoją funkcję- stał się obiektem kolekcjonerskim.
Obok kolekcjonerów dzieł sztuki rozpowszechniło się tez zbieractwo ilościowe/czasem nawet w wielkiej masie/, a to przez upowszechnienie się technik mechanicznych jaki i komputerowych, które przyczyniły się do zwielokrotnienia powielania ekslibrisów. Produkcja jak i rozpowszechnianie jej przez ludzi o małych potrzebach estetycznych, niewyrobionym poczuciu piękna, ambicjach posiadacza ilościowego doprowadziły do zniechęcenia się tylko kolekcjonerów, ale przede wszystkim artystów do pracy twórczej w tej dziedzinie sztuki.
Przedstawiając ten mały miedziorytniczy ekslibris pragnę przybliżyć osobę Wojciecha Jakubowskiego, współcześnie żyjącego artystę-jednego z najwierniejszych tradycji wykonywania szlachetnej techniki miedziorytu. Jego dzieła zawsze są wysokiej klasy i nieskazitelnej kompozycji zgodnej z tradycją książkowego znaku. Są pełne inwencji, wykonane mistrzowską ręką, utrzymane na wysokim poziomie, niezmienne od wielu lat (od pierwszej teki grafik, która ukazała się w 1954r.) niewykazujące zmęczenia i zawsze dostosowane do książki i jej realiów. Artysta sam tworzy, wydaje ekslibrisy, współpracuje z pismami ekslibrisowymi o wysokim smaku i estetyce, jest założycielem Międzynarodowego Biennale Ekslibrisu w Malborku. Jego roli, zasług i poświecenia nie sposób przecenić.

Maria Jamozik
Muzeum Okręgowe w Tarnowie