Zegar Beniamina Zolla
Zegar Beniamina Zolla
Beniamin Zoll był słynnym, gdańskim zegarmistrzem, działającym w 1 poł. XVIII w. Prawdopodobnie warsztat Zolla nie zajmował się produkcją całych zegarów a jedynie samych ich mechanizmów, których oprawę powierzał złotnikowi, dziś już nieznanemu z imienia. Z pewnością był to znakomity artysta – prawdopodobnie jeden z wybitniejszych złotników gdańskich. W zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych zachowało się wiele zegarów sygnowanych przez Beniamina Zolla, co świadczy o dużych, jak na swoje czasy, możliwościach produkcyjnych warsztatu. Zdecydowana większość zegarów Zolla, to małe, stołowe czasomierze, zwane zegarami kaflowymi. Ale są też wyjątki. Właśnie do nich zalicza się zegar, znajdujący się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Egzemplarz ten, datowany na lata 1725-1750, nawiązuje do wzorów propagowanych przez zegarmistrzostwo augsburskie, odznaczając się niezwykłym kunsztem i klasą wykonania. Jest to zegar typu wiszącego, z kolistą tarczą, z herbem Gdańska w zwieńczeniu, z jedną wskazówką oraz z zamocowaną od tyłu puszką mieszczącą mechanizm. Zegar wykonany jest z żelaza i mosiądzu, częściowo złocony, zaś od tyłu zdobiony malowanymi farbą olejną kwiatami. W centrum tarczy umieszczona jest scena, trybowana w złoconej, mosiężnej blasze, przedstawiająca “Sąd króla Salomona” (wzorowana na obrazie olejnym Petera Paula Rubensa). W Polsce znajdują się jedynie dwa tego typu zegary, pochodzące z warsztatu Zolla – jeden w zbiorach tarnowskiego Muzeum, drugi zaś w prywatnej kolekcji. Tarnowski zegar pochodzi z kolekcji książąt Sanguszków. Pierwotnie znajdował się on na zamku w Podhorcach, następnie w pałacu w Gumniskach, zaś od 1945 r. przechowywany jest w zbiorach Muzeum. Na co dzień zegar prezentowany jest w Sali Pospólstwa tarnowskiego Ratusza, jednak w wyjątkowych przypadkach wypożyczany jest na prestiżowe wystawy dotyczące historii zegarmistrzostwa, organizowane przez największe muzea w Polsce.
Łukasz Sęk
Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Galeria
Galeria