Magdeburg
Tło historyczne
Od 25 do 27 października 1939 r. zebrano Cyganów z Magdeburga i wysłano do Zigeunerlager w Holzweg koło Neue Neustadt. Obóz ten został zamknięty w 1943, a 1.03.1943 r. wywieziono do Auschwitz-Birkenau 470 mężczyzn, kobiet i dzieci z Magdeburga.
Prace nad pomnikiem Denkstein w Magdeburgu rozpoczęły się już w 1990 r. Odsłonięcie pomnika miało miejsce 8 lat później.
Opis upamiętnienia
Z betonowej podstawy pomnika (7,00 x 6,50 m) wychodzi marmurowy blok o wymiarach 50 x 50 x 150 cm. W środkowej części płyty podstawowej znajduje się pryzmat ze stali nierdzewnej, który stoi w miejscu podziału płyty bazowej na szczęść części. Część złamanego bloku marmurowego (ok. 5 m) wspiera się na elemencie stalowym.
Autor interpretuje swój projekt porównując złamaną kolumnę do odcięcia Cyganów od ich dawnego trybu życia i tradycji, przerwanego życia wielu rodzin cygańskich, do ludobójstwa całego społeczeństwa, nie mniej pozwala mieć nadzieję na przetrwanie – co symbolizować ma element kwiatowy.
Z lewej strony na postumencie bazowym umieszczono marmurową tablicę z wyrzeźbionym napisem. W prawym dolnym rogu, pionowo, tabliczka imienna artysty.
W pewnym sensie pomnik stanowi komplet z grobem rodziny Rose, znajdującym się na miejscowym cmentarzu w północnej części Magdeburga, w Neustädter Friedhof, przy ul. Lübecker Straße. Są tam pochowani: William Rose (ur. 27.04. 1882, zginął 24.02.1942), Fritz Rose (ur. 30.11.1919, zamordowany 20.06.1942) i Emil Rose (ur. 15.04.1922, zamordowany 20.06.1942). Oba mają przypominać o zbrodniach dokonanych na Romach i Sintach.
Napisy
Zum Gedenken an die von 1933 bis 1945 verfolgten und ermordeten Magdeburger Sinti und Roma. Sie wurden Opfer des Völkermordes in Auschwitz und in anderen Vernichtungslagern
(Dla upamiętnienia Sintów i Romów z Magdeburga, prześladowanych i zamordowanych w latach 1933-1945. Byli ofiarami ludobójstwa w Auschwitz i innych obozach zagłady)
Data odsłonięcia
29.10.1998
Artysta
Wolfgang Roßdeutscher
Inicjator
Magdeburg, Saksonia-Anhalt, Centralna Rada Romów
Adres
Róg Hegelstraße i Am Dom (przy katedrze)
Lokalizacja
52°07’25.7″N 11°38’02.9″E