75. rocznica śmierci Ignacego Mościckiego

Ignacy Mościcki urodził się 1 grudnia 1867 r. w Mierzanowie (woj. mazowieckie). Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Ślepowron. Siedzibą rodu były Mościce (obecnie woj. mazowieckie). W latach 1886-1891 studiował na wydziale technologii chemicznej Politechnische Schule w Rydze. Nie uzyskał jednak dyplomu z powodu udziału w konspiracji niepodległościowej. W sierpniu 1892 r. przebywał Londynie, gdzie poza pracą zawodową, uczestniczył w wieczornych kursach w laboratorium Technical College Finsbury.

W kolejnych latach I. Mościcki rozwijał karierę naukową w Szwajcarii. Po przenosinach do Lwowa objął katedrę elektrochemii technicznej i chemii fizycznej w Szkole Politechnicznej we Lwowie. W latach 1915-1917 został dziekanem wydziału chemicznego. Opatentował wiele nowych wynalazków i innowacyjnych metod chemicznych, z których skorzystały licznie polskie zakłady.

W czasie I wojny światowej pomagał w przejmowaniu z rąk niemieckich chorzowskich zakładów produkujących związki azotowe. Wynikiem tych pracy było powstanie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie.

Po przewrocie majowym w maju 1926 r. Mościcki rozpoczął karierę polityczną. Ułatwiła mu to długoletnia znajomość z Józefem Piłsudskim. 1 czerwca 1926 r. został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe Prezydentem II Rzeczpospolitej.

27 stycznia 1927 r. delegacja Rady Miejskiej z Tarnowa udała się na audiencję do Prezydenta. Tarnowscy włodarze przekonywali I. Mościckiego, iż miasto jest gotowe „[…] do poniesienia wszelkich ofiar celem umożliwienia wybudowania fabryki […]” (M. Smoła, „Fabryka. Dokument dziejów”, Kraków 2012).

12 marca 1927 r. podjęto decyzję o budowie pod Tarnowem fabryki związków azotowych. Sprawami organizacyjnymi zajmował się inż. Mieczysław Kałużyński, a wykupem gruntów przez państwo inż. Stanisław Hüpsch. Właścicielem terenów pod budowę był książę Roman Sanguszko. Transakcji dokonano dnia 14 maja 1927 r. Jeszcze tego samego roku rozpoczęto pierwsze prace. Powstało także osiedle robotnicze, któremu 29 czerwca 1929 r. nadano nazwę Mościce. Oficjalne otwarcie Fabryki Związków Azotowych nastąpiło 18 stycznia 1930 r.

29 maja 1927 r. Prezydent RP odwiedził Tarnów. W zbiorach tarnowskiego Muzeum zachowały się fotografie z tego wydarzenia. Na ręce Prezydenta złożono wówczas Dyplom z okazji nadania przez Radę Miejską (26 maja 1927 r.) honorowego obywatelstwa miasta Tarnowa.

W 1933 r. I. Mościcki został ponownie wybrany na Prezydenta RP. Jako głowa państwa wspierał rozwój nowoczesnego przemysłu oraz inicjatywy Eugeniusza Kwiatkowskiego, np. budowę portu w Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego.

17 września 1939 r., po ataku ZSRR na Polskę, I. Mościcki został internowany do Rumunii, gdzie zrzekł się prezydentury. Wyemigrował do Szwajcarii. W latach 1941-1943 pracował w laboratorium chemicznym firmy Hydro Nitro S.A. w Genewie. Zmarł 2 października 1946 w Versoix koło Genewy. 13 września 1993 r. doczesne szczątki prezydenta złożono w krypcie Katedry Warszawskiej.