Neolityczny warsztat tkacki z Gwoźdźca

Neolityczny warsztat tkacki z Gwoźdźca

W trakcie jednego z sezonów badawczych na wczesnoneolitycznej osadzie kultury ceramiki wstęgowej rytej w Gwoźdźcu gm. Zakliczyn odkryte zostały pozostałości po tzw. długim domu sprzed 7 tys. lat. Tego typu budowle (dochodzące czasem nawet do 40m długości) wznoszone były przez ludność reprezentującą kulturę pierwszych rolników na osadach o charakterze stałym. Ponieważ budowane były dużym nakładem sił i środków “opłacało” się stawiać je tylko na terenie takich wiosek, gdzie pierwsi rolnicy zamierzali mieszkać przez długi czas. Domy o konstrukcji słupowej budowane były z bali drewnianych. Ściany stanowiły plecionki z gałęzi oblepianych gliną.
W obrębie budowli istniał też wewnętrzny podział; jak się przypuszcza oprócz części mieszkalnej, były też pomieszczenia gospodarcze. Dachy domów były prawdopodobnie dwuspadowe, kryte zapewne słomianą strzechą. Wzdłuż dłuższych ścian wybierano glinę potrzebną do budowy, w związku z czym powstawały ciągi jam, do których niejednokrotnie trafiały “śmieci” w postaci potłuczonych naczyń, zużytych narzędzi czy innych niepotrzebnych rzeczy.
W jednej z takich jam przy długim domu w Gwoźdźcu odkryte zostały niewielkie “jajowate” przedmioty z dziurkami. Gliniane “jajka” okazały się ciężarkami wykorzystywanymi w neolitycznym krośnie. Pradziejowy warsztat tkacki miał konstrukcję pionową, a nici osnowy obciążane były ciężarkami. Dzięki temu przez naprężone w ten sposób nici można było przeplatać wątek i tkać materiał. W pobliżu ciężarków znaleziono także fragmenty przęślików glinianych czyli przedmiotów służących do przędzenia nici. Być może po wschodniej, osłoniętej od wiatrów stronie domu miała swe stanowisko neolityczna tkaczka. Ciężarki z Gwoźdźca miały podobną formę i wielkość co świadczyć może o tym, że stanowiły wyposażenie jednego krosna. Pojedyncze zabytki tego typu znane są z innych osad wczesnych rolników, natomiast znalezisko kompletu ciężarków stanowi niezwykłą rzadkość.

Agnieszka Kukułka
Muzeum Okręgowe w Tarnowie

DCF 1.0

Zamknij

Galeria

neolityczny warsztat tkacki - etykieta

ciężarki tkackie