Skarb z Góry Świętego Marcina

Skarb z Góry Świętego Marcina

Badania archeologiczne na Górze św. Marcina prowadzone były w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Kierowała nimi mgr Marta Nowosad-Gryl. W 1967 roku prace polegały m.in. na odgruzowaniu wąskiego korytarzyka o stromej klatce schodowej prowadzącego do kazamaty w ścianie północnej arsenału. Kazamata była doskonale zachowanym pomieszczeniem sklepionym kolebkowo, z kanałem wentylacyjnym i strzelnicą. Ciekawość pracowników wzbudziły zagadkowe ślady gliny na ścianach. W napięciu oczekiwano jej usunięcia. Po chwili odsłonięto dwie wnęki powstałe po wyjęciu cegieł i potraktowane jako schowki, a następnie zalepione gliną. Wewnątrz znajdowały się liczne monety, określone mianem “skarbów”. Pierwszy z nich stanowiło 298 monet w skórzanym mieszku, natomiast drugi składał się z 702 sztuk ułożonych w rulony owinięte skrawkami szarego płótna. Miedziane i srebrne monety to szelągi polskie i litewskie (m. in. Kazimierza Jagiellończyka, Jana Kazimierza i Zygmunta III Wazy), Księstwa Cieszyńskiego, pieniądze szkockie, szwedzkie, pruskie. Najstarsze pochodzą z późnego średniowiecza, najmłodsze spośród nich z 1663 roku, co pozwala przyjąć, iż zostały ukryte najprawdopodobniej z końcem XVII lub na początku XVIII wieku.

Szelągi były drobnymi monetami miedzianymi, których ok. 900 milionów sztuk puszczono w obieg. Powszechnie, szczególnie za Jana Kazimierza, były fałszowane choć groziły za to okrutne kary: tortury, obcięcie prawej ręki i przybicie jej na bramie miejskiej, na koniec ścięcie na placu targowym.
Kto był posiadaczem tego skarbu, jakie okoliczności zmusiły go do ukrycia tych pieniędzy i co przeszkodziło w ich zabraniu do dziś pozostaje nie odkrytą tajemnicą zamku.

Monety składające się na opisane znalezisko nie były jedynymi znalezionymi na wzgórzu zamkowym. Z innych sezonów wykopaliskowych pochodzą pojedyncze monety jagiellońskie (Władysława Jagiełły, Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta), a także monety Zygmunta III, Jana Kazimierza i inne.

Barbara Szpunar
Muzeum Okręgowego w Tarnowie

Zamknij

Galeria