Obraz Lato – życie parafialne

Obraz “Lato – życie parafialne” to olej na płótnie namalowany w 1987 r. przez Anielę Danioł (ur.1920 – zm.2003 r.) z Buczkowa koło Brzeska. Była to malarka ludowa, przedstawicielka nurtu prymitywistów. Artystka swą twórczą drogę rozpoczęła we wczesnej młodości od malowania i haftowania makatek naściennych, szyła i haftowała gorsety i inne elementy stroju, zajmowała się zdobieniem domów malaturami. Uprawiała również poezję. Ciekawa postać, bardzo wszechstronna, zachwycająca w swej twórczości siłą ekspresji, wypracowanym, niepowtarzalnym warsztatem, ową “naiwnością” widzenia i wielką potrzebą tworzenia. Prezentowany obraz należący do zbiorów Muzeum Etnograficznego w Tarnowie, wchodzi w skład cyklu “Cztery pory roku”, który na konkursie sztuki ludowej regionu w 1987 r. zdobył pierwszą nagrodę. Jest to swoisty, sentymentalny wizerunek wsi widziany oczyma wyrosłej z tej ziemi artystki. Jednocześnie te wspomnienia z nutą nostalgii, ożywione kolorytem pejzażu tworzą znakomitą dokumentację etnograficzną. Obraz posiada cechy, walory typowe dla klasycznego malarstwa ludowego . Kompozycja rozwija się wokół centralnie ustawionego, zabytkowego, drewnianego kościoła z dzwonnicą, otoczonego drzewami i murem. Dalej wiją się drogi, ogrodzone płotami zagrody ze stodołami, chałupami drewnianymi, “bielonymi”, krytymi strzechą. W pejzaż wiejski wplecione są postaci ludzkie, ukazane w dzień odświętny – w drodze do kościoła, czy w zagrodzie, ujęte schematycznie, trochę nieporadnie, bez zachowania proporcji. Mimo zachwiań perspektywy, pewnej nieudolności w ujęciu przestrzeni całość jest spójna i ciekawie rozwiązana kompozycyjnie. Pojawiają się także elementy symetrii. W kolorystyce dominująca jest nasycona, żywa barwa, głównie w odcieniach szafiru, czerwieni i zieleni. Dekoracyjność przejawia się w bogactwie motywów kwiatowych wplecionych w kompozycję na pierwszym planie obrazu. Prace malarki pokazywane były na wielu wystawach reprezentujących kulturę ludową naszego regionu, m.in. na ekspozycji we Włoszech.

Urszula Gieroń
Muzeum Okręgowe w Tarnowie