Birkenau (pomnik)
Auschwitz II E, pole 28 – Pomnik Romów i Sinti
Zob. też Auschwitz-Birkenau (obóz)
Zob. też Auschwitz (wystawa)
Zob. też Birkenau (tablica)
Zob. też Birkenau (stela czeska)
Zob. też Birkenau (stela V krematorium)
Tło historyczne
Zob. Auschwitz-Birkenau (obóz)
Opis upamiętnienia
Pomnik Romów i Sinti na terenie Zigeunerlager został ufundowany w 1973 r. prez Romani Rose, przywódcę niemieckich Sintów. Pomnik stanął na polu 28 dawnego obozu romskiego w podobozie Auschwitz II e.
Formą nawiązuje do ocalałych resztek ceglanych fragmentów baraków obozowych. Na tle pomnika-ściany z cegieł stoi granitowy obelisk z napisem w języku Sinti a po bokach dwie tablice w języku niemieckim i polskim. Wszystkie trzy teksty mają mniej więcej to samo brzmienie.
Pod tym pomnikiem Stowarzyszenie Romów w Polsce z siedzibą w Oświęcimiu zorganizowało 2 sierpnia 1994 roku międzynarodową manifestację upamiętniającą ofiary nazizmu, po której datę 2 sierpnia proklamowano Międzynarodowym Dniem Pamięci o Zagładzie Romów. Corocznie na terenie dawnego Zigeunerlager w Birkenau zbierają się delegacje Romów z wielu krajów, by uczcić pamięć ofiar Zagłady. Ostatnimi laty niemałe znaczenie w upamiętnianie Zagłay Romów mają także odbywające się 2 sierpnia spotkania sieci młodzieży romskiej ternYpe, której celem jest edukowanie na temat tragicznej historii Romów w czasie II wojny światowej.
Napisy
W jęz. Sintów (obelisk)
GEDENKSTATTA / VOR I MULE / CINTENGIAN / KEIA KZ LAGER / AUSCHWITZ / BIRKENAU / VENN / BUD TAVSENDE CINTI / MORSCHA // TSCHUBIA / U TSCHABE / GRAVENLAFT / QUALEDU MER / GASEDU U MULO / DINO ANTI / HITLERESKRI / ZIERU VON / 1940-1945 / NEVIGES GEDEN / KEN VOR NA DASKI / KARISCHEN UND / MIRI DAKRI SETTA / UND MA PENIAKI / WIRZA UND MA / TSCHAI NATALIA / VINZENZ ROSE
Po niemiecku
GEDENKSTATTE / DER SINTI DES KONZ.- LAGER / AUSCHWITZ BIRKENAU. / VIELEKINDER, DIEGEFANGE-NEN / UNDGEQUALTEN / OPFERDESDEUTSCHEN / FASCHIZMUS-SINDHIER / IN DIESEN KONZ.-LAGER / BIRKENAU GRAUEN / HAFT GEQUALT, VER / GASTUND ERMORDET WORDEN. / GESTIFTETVOM VERBANDDE / SINTIDEUTSCHLANDS 1973 / ROSE O. BAMBERGER
Po polsku:
MIEJSCE PAMIĘCI ROMÓW / OBOZU KONC. / OŚWIĘCIM-BRZEZINKA / TYSIĄCE MĘŻCZYZN, KOBIET / I DZIECI WIĘZIONYCH / I TORTUROWANYCH / OFIAR NIEMIECKIEGO / FASZYZMU – ZGINĘŁO / W TYM OBOZIE / KONC. BRZEZINKA / OKRUTNIE / MĘCZONYCH, MORDOWANYCH / I ZAGAZOWANYCH. // UFUNDOWANY PRZEZ ZWIAZEK / ROMA W NIEMCZECH 1973 / ROSE O. BAMBERGER
Pod tablicą środkową umieszczono późniejszy napis:
POMNIK ZOSTAŁ ODNOWIONY W 50. / ROCZNICĘ LIKWIDACJI / OBOZU CYGAŃSKIEGO / W KL AUSCHWITZ-BIRKENAU / PRZEZ / STOWARZYSZENIE / ROMÓW W POLSCE / 3 SIERPNIA 1994 R.
Data odsłonięcia
1973, 1994
Inicjator
Vinzenz Rose, Romani Rose
Adres
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
ul. Więźniów Oświęcimia 20
32-603 Oświęcim, Polska
http://auschwitz.org
Lokalizacja
50°02’16.3″N 19°10’31.5″E
Materiały
- http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/odnowiony-pomnik-w-dawnym-obozie-cyganskim,551.html
- http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/dzien-pamieci-o-zagladzie-romow-i-sinti,1744.html
Galeria
