Auschwitz-Birkenau (obóz)
Zob. też Auschwitz (wystawa)
Zob. też Birkenau (tablica)
Zob. też Birkenau (pomnik)
Zob. też Birkenau (stela czeska)
Zob. też Birkenau (stela V krematorium)
Tło historyczne
Obóz Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu to światowy symbol męczeństwa ludzi, skazanych przez niemiecki nazizm na zagładę. Podobnie, jak dla Żydów, Polaków czy innych narodów, których przedstawiciele tu cierpieli i ginęli – jest dla Romów miejscem szczególnym. W tym największym obozie zagłady Niemcy zorganizowali specjalny, wydzielony obóz dla Cyganów/Romów – Zigeunerlager (BIIe) na terenie drugiego odcinka budowlanego w Birkenau. Jego budowę Niemcy rozpoczęli w końcu 1942 roku. Był to tzw. obóz familijny (Familienager), w którym Romowie byli więzieni z całymi rodzinami. Pierwsze ich transporty dotarły do Birkenau 26 lutego 1943 roku. W ponad 62% byli to Romowie z Niemiec i Austrii, 22% – z Czech i Moraw, pozostali pochodzili z terenów okupowanej Polski. W sumie przez obóz przewinęło się blisko 23 000 Romów, z czego około 20 000 straciło tu życie, pozostali zostali przeniesieni do innych obozów wiosną 1944 roku. Więzieni Romowie, zwłaszcza romskie bliźnięta, poddawani byli m. in. zbrodniczym eksperymentom medycznym pod kierunkiem dr Josefa Mengele. Ostateczna likwidacja Zigeunerlager, w którym pozostało około 3000 Romów nastąpiła w nocy 2/3 sierpnia 1944 roku. Zostali oni zabici w komorach gazowych w przeciągu kilku godzin.
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau powstaje na terenie dawnego obozu już w 1947 r. W 1967 r. wzniesiony jest tw. pomnik centralny, tj. Międzynarodowy Pomnik Ofiar Faszyzmu, który później zmienia nazwę na Międzynarodowy Pomnik Męczeństwa, a następnie – Międzynarodowy Pomnik Ofiar Obozu.
Adres
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
ul. Więźniów Oświęcimia 20
32-603 Oświęcim, Polska
http://auschwitz.org
Lokalizacja
50°01’38.6″N 19°12’07.1″E
Materiały
- Romowie w KL Auschwitz – lekcja: http://lekcja.auschwitz.org/7_zag_rom/story.html
- Wystawy Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau dostępne on-line: http://auschwitz.org/zwiedzanie/wystawy-on-line/
- Sławomir Kapralski, Maria Martyniak, Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Głosy Pamięci 7. Romowie w KL Auschwitz: http://auschwitz.org/ksiegarniaprodukty/karta-produktu/glosy-pamieci-7-romowie-w-kl-auschwitz,192.html#1
- Piotr Kosiewski, W miejscach Zagłady, „Tygodnik Powszechny”, 12.04.2013, on-line: https://www.tygodnikpowszechny.pl/w-miejscach-zaglady-19141
Galeria
Zwiedzanie wirtualne Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau: http://panorama.auschwitz.org/
