Banská Bystrica (MSNP)
Tło historyczne
Słowackie Powstanie Narodowe trwało od 29.08.1944 do 28.10.1944 i było oporem przeciwko wkroczeniu Niemców na teren Słowacji i autorytarnej władzy niemieckiego okupanta z Jozefem Tiso na czele. Pomimo zdławienia powstania przez Wehrmacht dla Słowaków stało się ono symbolem pierwszego wyraźnego kroku ku autonomii państwowej. Centrum powstania była Bańska Bystrzyca i tu zdecydowano się wybudować muzeum-pomnik powstania.
W 1969 r., kiedy dokończono budowę Muzeum Narodowego Powstania Słowackiego w Bańskiej Bystrzycy, w tzw. Sali Pamięci (rodzaju tarasu, hallu przed wejściem do muzeum), postawiono monumentalny i bardzo symboliczny pomnik autorstwa Jozefa Jankoviča, Obete varujú (‘Ofiary ostrzegają’). W tej samej „Sali” w latach 90. XX w. umieszczono na tablicach nazwy poszczególnych narodów, zaangażowanych w Powstaniu Narodowym. Zabrakło pośród nich Romów, którzy, co wiadomo z dokumentów archiwalnych, doznali rozlicznych reperkusji z powodu prawdziwej lub domniemanej pomocy partyzantom. Dlatego też pierwszym przedsięwzięciem w ramach projektu Ma bisteren! stowarzyszenia In Minorita było uzupełnienie spisu narodów o tablicę „Romowie”, jak również, idąc za autorami indywidualnego upamiętnienia Żydów – uzupełnić osobnym „kubusem” – Romów, jako szczególne ofiary II wojny światowej.
Opis upamiętnienia
- Tabliczka w języku słowackim i angielskim pośród innych narodowości zaangażowanych w Słowackim Powstaniu Narodowym
- „Kubus” – prostopadłościan wmurowany symetrycznie do takiego samego upamiętniającego żydowskie ofiary II wojny światowej.
Napisy
Národom sveta, /ktoré sa zúčastnili // v Slovenskom / národnom / povstaní //(…)// Rómovia / The Roma
Obetiam / rómskeho / holocaustu / na Slovensku / 1939-1945 // Ma bisteren!
Data odsłonięcia
02.08.2005
Inicjator
In Minorita – projekt Ma bisteren!
Adres
Múzeum Slovenského národného povstania
Kapitulská 23
975 59 Banská Bystrica
Slovensko, otwarte 9-18
Lokalizacja
48°44’06.5″N 19°08’58.7″E
Materiały
Zuza Kumanová, Arne B. Mann, Ma bisteren! Pripomínanie rómskeho holocaustu, Bratislava 2014, s. 39. –> ZOB. TEŻ TUTAJ.
Galeria
