Banská Bystrica – Sásová
Tło historyczne
Końcem 1944 r. Niemcy ujęli 6 Cyganów – Bučkovcov (z rodziny Bučko) z Sasowej (dziś dzielnica Bańskiej Bystrzycy). Wioząc ich do Bańskiej Bystrzycy napotkali po drodze dalszych 4 Cyganów. Także i ich zamknęli. Ciała tych więźniów odnaleziono w masowym grobie w Kremniczce.
Dwaj sasowscy Romowie zostali zabici jako partyzanci, jeden przy ul. Kostiwiarskiej, drugi na froncie. Tablica pamiątkowa z ich nazwiskami znajduje się na terenie ogrodzonym, należącym do przedszkola w Bańskiej Bystrzycy-Sasowej, przy ul. Sasovskiej 21.
Opis upamiętnienia
Pomnik w kształcie płyty pionowej z ciemnego kamienia, umieszczonej w betonowej ramie, u dołu której znajduje się postument z dwoma betonowymi wazonami, zawiera nazwiska 19 zmarłych. Pomiędzy nazwiskami nie-Cyganów znajdują się nazwiska Buczków, Romów, ułożone według wymienionych wyżej zdarzeń, po 6, 4 i 2 osoby. Prawdopodobne zatem, że pozostałe wymienione osoby nie były Cyganami.
Napisy
Na večnù pamiatku / padlým w II. svetovej / vojne za oslobodenie / našej vlasti // [nazwiska]
(Na wieczną pamiątkę poległym w II wojnie światowej za wyzwolenie naszej ojczyzny)
Nazwiska ofiar (tylko cygańskie)
Štefan Bučko 1924-1944
Gustav Bučko 1920-1944
Ján Bučko 1900-1944
Matej Bučko 1906-1944
Ján Bučko 1908-1944
Ondrej Bučko 1914-1944
Emil Bučko 1912-1944
Stefan Bučko 1914-1944
Anna Bučková 1899-1944
Elena Bučková 1922-1944
Terezia Bučková 1910-1944
Stefan Bučko 1906-1944
Data odsłonięcia
2006
Adres
Róg Sasovskej i Na Tale
Lokalizacja
48°45’22.2″N 19°09’25.7″E
Materiały
Zuza Kumanová, Arne B. Mann, Ma bisteren, Nové poznatky o holocauste Rómov na Slovensku, Bratislava 2015, s. 25. –> ZOB. TEŻ TUTAJ.