Beek (mural, Kloostersteeg)
Tło historyczne
Zob. Beek (pomnik)
Dom nr 3 przy Kloostersteeg w Beek ma swoją ciekawą historię. Przed wojną wynajął mieszkanie na strychu domu Niemiec, Frits Linke, pracujący w Holandii. W 1940, po inwazji Niemiec na Niderlandy Linke został wcielony do Wehrmachtu. Zdezerterował i ukrył się w ziemiance z darni nieopodal Roggel.
Kiedy 16 maja 1944 r. Niemcy zapukali do domu Jozefa Franza zwanego po cygańsku „Mannelą”, jego holenderska żona Agnes zatrzymała ich wystarczająco długo, by Sinto Manela zdążył uciec przez okno. Ukrył się na strychu domu przy Kloostersteeg 3. Później dołączyli do niego również żona i dwójka dzieci. Tak przetrwali wojnę.
Budynek miał zostać wyburzony kilka lat temu, kiedy pobliski teren został wykupiony przez supermarket Jan Linders. Miejscowe biuro architektoniczne sporządziło jednak projekt, który umożliwił zachowanie budynku – oraz umieszczenie na nim muralu, który upamiętnia zarówno Niemca Fritsa Linke, jak i Mannelę Franza, Sinta, obu skazanych na śmierć – obu ocalonych.
Opis upamiętnienia
Mural na budynku przy Kloostersteeg 3 to malowidło bardzo proste w swej formie. Przedstawia zarys drzewa, na którym zawieszono niemiecki hełm oraz z którego odlatuje biały ptak. Hełm może symbolizować Fritsa Linke, dezertera, ale może również obrazować zawieszenie broni przez okupanta niemieckiego. Biały odlatujący ptak – to zapewne Mannela Franz, który doświadczył w końcu po wojnie wolności, lecz biały ptak może także oznaczać wolność dla wszystkich zniewolonych na terenie Niderlandów.
Napisy
- Na białym tle:
Nider.
Uit het zolderraam van dit huis ontkwam de Sinti Mannela Franz. / Zijn leven werd gered door de Duitser Frits Linke.
Tłum.
Sinto Mannela Franz uciekł przez okno na poddaszu tego domu. Jego życie uratował Niemiec, Frits Linke.
- Po lewej, na cegłach
Nider.
16 mei 1944. / razzia op zigeuners.
Tłum.
16 maja 1944. Razzia na Cyganów (nalot).
Data odsłonięcia
2016
Artysta
Jerome Paumen
Inicjator
Miasto Beek, Wehrung-studioPAS Architecten
Adres
Kloostersteeg 3, 6191 KS Beek, Holandia
Lokalizacja
50°56’17.4″N 5°47’32.9″E
Materiały
http://www.beeksverleden.nl/2e_wereldoorlog/het_verhaal_van/de_zigeneurfamilie_franz.html
http://www.beeksverleden.nl/2e_wereldoorlog/plekken_van_herinnering/zigeunermonument.html
http://wehrung.nl/PROJ/WV-KLOOSTERSTEEG.html
Galeria
