Bremerhaven (pomnik)
Tło historyczne
Zob. też Bremerhaven (tablica)
W czasie wojny nieco inaczej wyglądał podział administracyjny miasta, noszącego wówczas nazwę Wesermünde. Dzisiejsze Bremerhaven, noszące od 1947 r. nazwę wcześniejszego portu rybackiego przy Wesermünde, składa się z 24 dzielnic. Na tablicy pamiątkowej pomnika w porcie czytamy, że obóz „Baggerloch” był jednym z 21 obozów pracy na terenie miasta. Wynika z tego, że właściwie każda dzielnica miasta miała swój „obóz”, będący skupiskiem przymusowych pracowników, którzy, podobnie jak na terenie całego kraju, byli wyzyskiwani, nieraz traktowani jak niewolnicy i zwykle żyli w trudnych – a bywało, że i ekstremalnie nędznych warunkach.
W samym obozie „Baggerloch” mieszkało ponad 3 200 osób. Trudno powiedzieć jaki był ich skład wiekowy i płciowy. W obozach mieszkali zarówno mężczyźni, jak i kobiety i dzieci. W latach 1940-45 byli oni eksploatowani w stoczniach, fabrykach ryb, firmach budowlanych, rzemieślniczych i komercyjnych oraz w gospodarstwach domowych.
Opis upamiętnienia
Pomnik to ceglana ściana – pęknięta pośrodku. Mur nie stoi w jednej płaszczyźnie, ale przy pęknięciu tworzy kąt rozwarty 150-160°. Osadzony jest na kwadratowym betonowym fundamencie, zrównanym wysokością z trawą. Na plecach pomnika znajdują się krzewy, m.in. dziki bez, ligustr, berberysy.
Pierwotnie na dwóch częściach pomnika były osadzone dwie tablice z brązu. U dołu lewej części widnieje jeszcze z tamtego czasu tabliczka wykonawcy z datą 1988. Obie tablice z inskrypcjami zostały jednak zamienione na kamienne – z czarnego granitu z wypiaskowanymi napisami. Nie jest wykluczone, że do budowy pomnika wykorzystano starą cegłę, choć jej dzisiejszy wygląd może być również spowodowany warunkami atmosferycznymi, zwłaszcza wiatrem od morza i zasoleniem powietrza.
Za pomnikiem znajduje się aktualnie budynek Bremerhaen Eiswerk (produkującej mrożone ryby).
UWAGA! Ulica Am Baggerloch mieści się w części portowo-magazynowej, w nieodpowiedniej porze nie ma kogo spytać o drogę. Aby dotrzeć do pomnika należy kierować się w stronę portu rybackiego.
Napisy
Niem.
Lewa:
ZUR ERINNERUNG AN DIE ZWANGSARBEITER / IN BREMERHAVEN/WESERMÜNDE. // ZWISCHEN 1940 UND 1945 LITTEN UND STARBEN / IN LAGERN UNSERER STADT MENSCHEN AUS DER / SOWJETUNION, FRANKREICH, POLEN, BELGIEN, / DEN NIEDERLANDEN, DÄNEMARK, BULGARIEN, / ITALIEN SOWIE STAATENLOSE, SINTI UND ROMA.
Tłum.
Ku pamięci przymusowych robotników w Bremerhaven/Wesermünde. Między 1940 a 1945 w obozie w naszym mieście cierpieli i umierali ludzie ze Związku Radzieckiego, Francji, Polski, Belgii, Niderlandów, Danii, Bułgarii, Italii oraz bezpaństwowcy i Cyganie.
Prawa:
AN DIESER STELLE BEFAND SICH VON 1941-1945 / DAS ZWANGSARBEITERLAGER “BAGGERLOCH”. ES / WAR EINES VON 21 LAGERN IN BREMERHAVEN/WESERMÜNDE, IN DENEN WÄHREND DER ZEIT DER / NATIONALSOZIALISTISCHEN GEWALTHERRSCHAFT / MÄNNER, FRAUEN UND KINDER FESTGEHALTEN / WURDEN. DIESE MENSCHEN MUSSTEN WÄHREND DES / ZWEITEN WELTKRIEGES IN UNSERER STADT / UNTER UNMENSCHLICHEN BEDINGUNGEN ARBEITEN. // VIELE VON IHNEN FANDEN DEN TOD.
Tłum.
W tym miejscu w latach 1941-45 mieścił się obóz pracy przymusowej „Baggerloch”. Był to jeden z 21 obozów na terenie Bremerhaven/Wesermünde, w którym przetrzymywano mężczyzn, kobiety i dzieci. W czasie II wojny światowej ci ludzie musieli pracować w naszym mieście w nieludzkich warunkach. Wielu spotkała śmierć.
Data odsłonięcia
1988
Adres
Am Baggerloch (róg Am Baggerloch i Kühlhausstraße)
Lokalizacja
53°30’49.6″N 8°34’59.6″E
53.513778, 8.583222
Galeria
