Jagiełła-Niechciałki

Tło historyczne

Po napadzie na Związek Radziecki, w lecie 1941 r. Niemcy wybudowali w Wólce Pełkińskiej (pow. jarosławski) obóz dla jeńców radzieckich. Zmarło w nim lub zostało zamordowanych tysiące żołnierzy. Po wojnie, w latach 1947-1948 niedaleko od obozu, we wsi Jagiełła (przysiółek Niechciałki) założono cmentarz, na którym pochowano blisko 5 000 radzieckich ofiar obozu, zamordowanych w tym miejscu Żydów, Cyganów, Polaków, Ukraińców, a także żołnierzy niemieckich i polskich oraz żołnierzy radzieckich poległych w walkach w 1944 r. Obok wysokiego krzyża ustawiono kamienny obelisk z metalową tablicą.

Jest to prawdopodobnie pierwsze miejsce pamięci na ziemiach polskich, w którym wspomina się Cyganów zamordowanych przez Niemców. W lipcu 1979 r. na terenie nekropolii władze gminy Tryńcza ustawiły w centralnej części cmentarza głaz granitowy z brązową tablicą, upamiętniającą radzieckie ofiary obozu.

Na jednej z mogił zbiorowych, wśród pochowanych tam „Cyganów” wymienia się z nazwiska rozpoznane zwłoki Władysława Siwaka.

Opis upamiętnienia

grób zbiorowy; ścieżka historyczno-przyrodnicza

Napisy

Tablica brązowa przy głównej alei:

Cmentarz / ofiar / hitleryzmu / w Jagielle-Niechciałkach / 1939-1945 // Mogiła zbiorowa / ponad 5000 istnień ludzkich / zamordowanych / w obozie przejściowym / dla żołnierzy radzieckich / w Wólce Pełkińskiej. / Obok grobów żołnierskich / spoczywają /pomordowani w tym rejonie / Polacy, Żydzi i Cyganie / Cześć ich pamięci

U dołu informacje:

Patronat: / Szkoła Podstawowa / w Jagielle

Zarząd cmentarzami: / Urząd Gminy / w Tryńczy

Lipiec 1979

Obelisk: