Montsurs – Mayenne (muzeum)
Tło historyczne
Mayenne to departament w północno-zachodniej Francji, jak również nazwa gminy i miasta (w którym mieści się opisywane w tym poście muzeum-pomnik) – oraz nazwa rzeki, przepływającej np. przez Laval czy właśnie – miasto Mayenne.
Na terenie Mayenne mieściło się co najmniej kilka kamieniołomów oraz co najmniej dwa obozy internowania, zapewniające robotników do kamieniołomu, Grez-en-Bouere i Montsûrs. W obu przetrzymywani byli Cyganie. Nie znalazłam informacji jaka była liczba Romów więzionych w obozach, z Mayenne 540 osób natomiast zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych – przede wszystkim do Auschwitz. 3% z nich – przeżyło. Ilu było wśród nich Cyganów? Nie wiadomo.
Opis upamiętnienia
Pomnik deportowanych z Mayenne nie jest dostępny dla zwiedzających każdego dnia. Nie udało się nam dostać do środka, ponieważ obsługa nie mieszka na miejscu, co utrudnia kontakt. Wiadomo natomiast, że muzeum jest otwarte od wtorku do soboty w godz. 14-18 oraz w tych samych godzinach w pierwszą niedzielę miesiąca.
Niestety również nie udało nam się dowiedzieć czy na terenie miejsca pamięci można znaleźć konkretne informacje o deportowanych Cyganach. Prawdopodobnie można znaleźć tylko ich nazwiska pośród nazwisk innych deportowanych osób – na ścianie pamięci (ścianie nazwisk). Świetnie, że Cyganie nie są osobną kategorią deportowanych, jednak tylko znajomość nazwisk Cyganów z tych terenów umożliwia ich znalezienie w ogólnym spisie.
Od Jocelyne Doumeau, prezes stowarzyszenia Mayenne, odpowiedzialnej za miejsce pamięci Montsûrs-Mayene dowiedzieliśmy się, że Cyganie nie są potraktowani odrębnie na wystawie, ale można znaleźć informacje o poszczególnych osobach, pochodzenia cygańskiego – jeśli wiemy, czego szukać.
Warto zwrócić uwagę na rzeźbę/konstrukcję artystyczną, która umieszczona jest na zewnętrznej ścianie Muzeum/pomnika (od strony ulicy Ambroise de Loré, tj. drogi N12) i przedstawia twarze/czaszki ofiar (deportowanych). Instalacja, prawdopodobnie tylko dlatego, że umieszczona została na zewnętrznej elewacji muzeum-miejsca pamięci zwana muralem, stworzona została z łupków kamiennych przez Séverine Raulet.
Adres
Mémorial des Déportés de la Mayenne – 23 Rue Ambroise de Loré, 53100 Mayenne, www.memorial-des-deportes-mayenne.fr
Lokalizacja
48°18’20.6″N 0°37’02.5″W
Materiały
https://www.laval53000.fr/dans-le-departement/communes-m-%C3%A0-r/mayenne-4-4/
https://www.memorial-des-deportes-mayenne.fr/
Wszystkie nazwiska internowanych francuskich Cyganów: http://memorialdesnomadesdefrance.fr/