19 grudnia w Gminnej Bibliotece Publicznej w Wierzchosławicach odbyło się spotkanie w ramach cyklu Galeria Jednego Obiektu, organizowanego corocznie przez Muzeum Wincentego Witosa. Wydarzenie to poświęcone było prezentacji jednego wyjątkowego eksponatu znajdującego się w zbiorach muzeum. Podczas tegorocznej edycji zaprezentowano XIX-wieczne symbole władzy sołtysa i wójta, które są cennymi elementami dziedzictwa kulturowego regionu.

Urząd sołtysa został utworzony na przełomie XII i XIII wieku we wsiach lokowanych na prawie niemieckim i od tego czasu stał się jednym z najbardziej charakterystycznych elementów zorganizowanego życia wiejskiego. W tym samym okresie na ziemiach dzielnicowej Polski pojawiła się instytucja wójta, będąca wówczas kluczowym elementem struktury społeczno-ustrojowej miast. W XV wieku urząd wójta zaczął przenikać na obszary wiejskie. Zarówno sołtys, od XIII wieku, jak i wójt, od przełomu XV i XVI wieku, utrwalili się w świadomości jako liderzy lokalnych społeczności.

Charakterystycznym atrybutem władzy tych urzędników była urzędowa odznaka, noszona na piersi podczas oficjalnych obowiązków. Ten zewnętrzny symbol piastowania urzędu od początków II Rzeczypospolitej stał się trwałym elementem władzy wykonawczej 
w każdej gminie.

Dodatkową atrakcją wydarzenia była projekcja filmu dokumentalnego pt. „Witos. Najważniejsza jest Polska”, przybliżającego postać Wincentego Witosa – wybitnego przywódcy ruchu ludowego i jednego z najważniejszych polityków okresu międzywojennego.

10 listopada w Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach oraz Gminne Centrum Kultury w Wierzchosławicach odbył się finał Ogólnopolskiego Konkursu Historycznego na temat życia i działalności Wincentego Witosa: "Wincenty Witos 1874-1945. Chłopski mąż stanu z Wierzchosławic". Wzięli w nim udział uczniowie ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych im. Wincentego Witosa z całej Polski. Wszystkim uczestnikom i laureatom gratulujemy wiedzy.

10 listopada w Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach oraz Gminne Centrum Kultury w Wierzchosławicach odbył się finał Ogólnopolskiego Konkursu Historycznego na temat życia i działalności Wincentego Witosa: "Wincenty Witos 1874-1945. Chłopski mąż stanu z Wierzchosławic". Wzięli w nim udział uczniowie ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych im. Wincentego Witosa z całej Polski. Wszystkim uczestnikom i laureatom gratulujemy wiedzy.

30 października obchodzone jest w Tarnowie święto: „Pierwsze Niepodległe”, upamiętniające pionierski zryw niepodległościowy, który doprowadził do tego, że 106 lat temu Tarnów jako pierwsze miasto na ziemiach polskich odzyskało niepodległość. 
Jedną z form upamiętnienia tego wydarzenia będzie happening „Tu się zaczęło” – przywołujący moment i okoliczności jego wybuchu. O godz. 22.00 na skrzyżowaniu ulic Ujejskiego i Mościckiego w Tarnowie odegrany zostanie na trąbce sygnał bojowy, 
a także zaprezentowany zostanie epizod rekonstrukcyjny z rozbrojeniem wartowników, zrzuceniem flagi austriackiej i zawieszeniem polskiej. Następnie w Regionalnym Centrum Edukacji o Pamięci nastąpi prezentacja okolicznościowej mikrowystawy przygotowanej przez Fundację Pro Patria Semper, poświęconej najważniejszym osobom, miejscom i obiektom – kluczowym dla przebiegu zrywu z 30 na 31 października 1918 r. Zapraszamy również do nocnego zwiedzania wystawy stałej Centrum, które tego dnia będzie czynne do godz. 24.00!

„Weekend seniora z kulturą”. Już w najbliższy weekend 5-6 października 2024

Start: 2024-10-05 08:00:00
Koniec: 2024-10-06 17:00:00
 

Muzeum Ziemi Tarnowskiej po raz kolejny włącza się w akcję: „Weekend seniora z kulturą”. Już w najbliższy weekend (5-6 października 2024) seniorzy będą mogli odwiedzić nasze muzea bezpłatnie . Zapraszamy w godzinach pracy poszczególnych oddziałów i filii w Tarnowie, Dębnie, Dołędze, Wierzchosławicach i Zalipiu!

Festiwal kultury wrażliwej

Start: 2024-09-23 16:00:00
 

Od 22 września do 2 października 2024 roku pod hasłem inkluzywności i szerokiego dostępu do kultury, w instytucjach kultury Województwa Małopolskiego trwać będzie Festiwal Kultury Wrażliwej Festiwal, którego głównym organizatorem jest Małopolski Instytut Kultury to łącznie kilkadziesiąt rozmaitych, a przy tym często niezwykle interesujących wydarzeń, w tym: spektakli, koncertów, wystaw, warsztatów, spotkań i wielu innych przedsięwzięć dostępnych dla osób ze specjalnymi potrzebami, napotykających utrudnienia w uczestnictwie w tradycyjnych formach kultury Z dumą informujemy, że jednym ze współorganizatorów 2. edycji wydarzenia będzie nasze Muzeum!

Muzeum Ziemi Tarnowskiej zaprasza do swoich oddziałów – Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Regionalnego Centrum Edukacji o Pamięci i Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach na wydarzenia w ramach Festiwalu.

Szczegółowy program Festiwalu oraz rejestracja na warsztaty plastyczne dostępne są pod adresem:
https://kulturawrazliwa.pl/festiwal/

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej
23 września godzina 16:00 wernisaż wystawy „Stanisław Kmiecik – malarstwo” – Wystawa artysty malującego stopami dostępna będzie dla zwiedzających od 20 września 2024 r. do 1 października 2024 r. włącznie.
23 września godzina 17:00 inkluzywne warsztaty plastyczne z krótką prelekcją – prowadzący Stanisław Kmiecik. Warsztaty dostępne po zarejestrowaniu się na www.kulturawrazliwa.pl/festiwal – obowiązuje limit miejsc. Podczas warsztatów będzie można spróbować sił malując stopami, wykorzystując różne techniki malarskie.

Dane kontaktowe:
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
Rynek 20-21, 33-100 Tarnów
Tel. (+48) 14 639 08 65

Harmonogram zwiedzania wybranych oddziałów Muzeum Ziemi Tarnowskiej z przewodnikiem oraz indywidualnie

Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej
24 września w godz. 11:00-14:00 bezpłatne zwiedzanie indywidualne, z możliwością skorzystania z audioprzewodnika (oddział dysponuje 6 egzemplarzami);
– godzina 11:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnością wzroku (do 20 osób), po wcześniejszym umówieniu się,
– godzina 13:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi (do 20 osób), po wcześniejszym umówieniu się.

Oddział znajduje się przy ul. I. Mościckiego 29 w Tarnowie. Ekspozycja poświęcona jest II wojnie światowej, przede wszystkim wydarzeniom z Tarnowa i okolic. Ukazuje historię 16 Pułku Piechoty i 5 Pułku Strzelców Konnych, bitwę na Jamnej, pierwszy transport Polaków do Obozu Zagłady w Auschwitz. Wystawa prezentuje przykłady umundurowania, uzbrojenia, dokumenty i fotografie oraz inne pamiątki z okresu II wojny światowej.
Oddział udostępnia oprócz audioprzewodników repliki broni: np. Mauser, Sten i Parabellum oraz tyflografikę przedstawiającą Zdzisława Baszaka w mundurze, ostatniego żyjącego żołnierza 16 Pułku Piechoty.

Dane kontaktowe:
Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
ul. I. Mościckiego 27A , 33-100 Tarnów
Tel. (+48) 14 657 18 67

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu
26 września w godz. 9.00-14.00 bezpłatne zwiedzanie indywidualne, z możliwością skorzystania z audioprzewodnika (oddział dysponuje 12 egzemplarzami – 8 pełna wersja oprowadzania, 4 wersja skrócona);
– godzina 11:00 bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnością wzroku (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się,
– godzina 13:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się.

Przygotowana w zabytkowych wnętrzach ekspozycja wprowadza zwiedzających w barwną i ciekawą historię miasta i regionu. Gospodarzem i przewodnikiem po dziejach Tarnowa jest kataryniarz. W sali „pod orłem” na zwiedzających czekają wyjątkowej wartości dokumenty pergaminowe, a w zbrojowni średniowieczne miecze. Przechodząc przez klimatyczne piwnice, trafimy do czasów prehistorycznych, odwiedzimy gospodę cechową, znajdziemy się w tramwaju, przez którego okna będziemy mogli podejrzeć dawny Tarnów, przeniesiemy się również w czasy II wojny światowej i PRL. Na piętrze kamienicy przedstawiono sylwetki znanych tarnowian i charakterystycznych dla miasta budynków. Historia Tarnowa została ujęta w „w multimedialnej pigułce”. Oferta Muzeum Historii Tarnowa i Regionu została wzbogacona o tyflografiki, repliki zabytkowych przedmiotów: skrzyni i obesłań cechowych oraz broni. Dodatkowo jest możliwość skorzystania z audioprzewodników, uatrakcyjniających zwiedzanie ekspozycji.

Dane kontaktowe:
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
Rynek 20-21, 33-100 Tarnów
Tel. (+48) 14 639 08 65

Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach
30 września w godz. 8:00-14:00 bezpłatne zwiedzanie indywidualne, z możliwością skorzystania z audioprzewodnika (oddział dysponuje 5 egzemplarzami);
godzina 10:00- bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnością wzroku (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się,
godzina 12:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się.

Muzeum Wincentego Witosa to gospodarstwo założone przez Witosa w latach:1905-1913. Budynki gospodarstwa z zewnątrz zachowane w formie oryginalnej. W domu, w którym mieszkał trzykrotny Premier II RP prezentowane są oryginalne eksponaty, które należały do niego oraz do jego rodziny: żony Katarzyny i córki Julii. W domu znajduje się m.in. gabinet Wincentego Witosa, w którym pracował jako wójt, jako poseł i jako premier.
Oddział wyposażony jest w 5 audioprzewodników, są też dwa portrety w formie tyflografik wykonanych metodą reliefu miękkiego dostosowane dla osób z niepełnosprawnością wzroku : portret W. Witosa i portret żony Witosa – Katarzyny.

Dane kontaktowe:
Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
33-122 Wierzchosławice 698
Tel. (+48) 14 679 70 40

Festiwal kultury wrażliwej

Start: 2024-09-23 16:00:00
 

Od 22 września do 2 października 2024 roku pod hasłem inkluzywności i szerokiego dostępu do kultury, w instytucjach kultury Województwa Małopolskiego trwać będzie Festiwal Kultury Wrażliwej Festiwal, którego głównym organizatorem jest Małopolski Instytut Kultury to łącznie kilkadziesiąt rozmaitych, a przy tym często niezwykle interesujących wydarzeń, w tym: spektakli, koncertów, wystaw, warsztatów, spotkań i wielu innych przedsięwzięć dostępnych dla osób ze specjalnymi potrzebami, napotykających utrudnienia w uczestnictwie w tradycyjnych formach kultury Z dumą informujemy, że jednym ze współorganizatorów 2. edycji wydarzenia będzie nasze Muzeum!

Muzeum Ziemi Tarnowskiej zaprasza do swoich oddziałów – Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Regionalnego Centrum Edukacji o Pamięci i Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach na wydarzenia w ramach Festiwalu.

Szczegółowy program Festiwalu oraz rejestracja na warsztaty plastyczne dostępne są pod adresem:
https://kulturawrazliwa.pl/festiwal/

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej
23 września godzina 16:00 wernisaż wystawy „Stanisław Kmiecik – malarstwo” – Wystawa artysty malującego stopami dostępna będzie dla zwiedzających od 20 września 2024 r. do 1 października 2024 r. włącznie.
23 września godzina 17:00 inkluzywne warsztaty plastyczne z krótką prelekcją – prowadzący Stanisław Kmiecik. Warsztaty dostępne po zarejestrowaniu się na www.kulturawrazliwa.pl/festiwal – obowiązuje limit miejsc. Podczas warsztatów będzie można spróbować sił malując stopami, wykorzystując różne techniki malarskie.

Dane kontaktowe:
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
Rynek 20-21, 33-100 Tarnów
Tel. (+48) 14 639 08 65

Harmonogram zwiedzania wybranych oddziałów Muzeum Ziemi Tarnowskiej z przewodnikiem oraz indywidualnie

Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej
24 września w godz. 11:00-14:00 bezpłatne zwiedzanie indywidualne, z możliwością skorzystania z audioprzewodnika (oddział dysponuje 6 egzemplarzami);
– godzina 11:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnością wzroku (do 20 osób), po wcześniejszym umówieniu się,
– godzina 13:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi (do 20 osób), po wcześniejszym umówieniu się.

Oddział znajduje się przy ul. I. Mościckiego 29 w Tarnowie. Ekspozycja poświęcona jest II wojnie światowej, przede wszystkim wydarzeniom z Tarnowa i okolic. Ukazuje historię 16 Pułku Piechoty i 5 Pułku Strzelców Konnych, bitwę na Jamnej, pierwszy transport Polaków do Obozu Zagłady w Auschwitz. Wystawa prezentuje przykłady umundurowania, uzbrojenia, dokumenty i fotografie oraz inne pamiątki z okresu II wojny światowej.
Oddział udostępnia oprócz audioprzewodników repliki broni: np. Mauser, Sten i Parabellum oraz tyflografikę przedstawiającą Zdzisława Baszaka w mundurze, ostatniego żyjącego żołnierza 16 Pułku Piechoty.

Dane kontaktowe:
Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
ul. I. Mościckiego 27A , 33-100 Tarnów
Tel. (+48) 14 657 18 67

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu
26 września w godz. 9.00-14.00 bezpłatne zwiedzanie indywidualne, z możliwością skorzystania z audioprzewodnika (oddział dysponuje 12 egzemplarzami – 8 pełna wersja oprowadzania, 4 wersja skrócona);
– godzina 11:00 bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnością wzroku (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się,
– godzina 13:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się.

Przygotowana w zabytkowych wnętrzach ekspozycja wprowadza zwiedzających w barwną i ciekawą historię miasta i regionu. Gospodarzem i przewodnikiem po dziejach Tarnowa jest kataryniarz. W sali „pod orłem” na zwiedzających czekają wyjątkowej wartości dokumenty pergaminowe, a w zbrojowni średniowieczne miecze. Przechodząc przez klimatyczne piwnice, trafimy do czasów prehistorycznych, odwiedzimy gospodę cechową, znajdziemy się w tramwaju, przez którego okna będziemy mogli podejrzeć dawny Tarnów, przeniesiemy się również w czasy II wojny światowej i PRL. Na piętrze kamienicy przedstawiono sylwetki znanych tarnowian i charakterystycznych dla miasta budynków. Historia Tarnowa została ujęta w „w multimedialnej pigułce”. Oferta Muzeum Historii Tarnowa i Regionu została wzbogacona o tyflografiki, repliki zabytkowych przedmiotów: skrzyni i obesłań cechowych oraz broni. Dodatkowo jest możliwość skorzystania z audioprzewodników, uatrakcyjniających zwiedzanie ekspozycji.

Dane kontaktowe:
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
Rynek 20-21, 33-100 Tarnów
Tel. (+48) 14 639 08 65

Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach
30 września w godz. 8:00-14:00 bezpłatne zwiedzanie indywidualne, z możliwością skorzystania z audioprzewodnika (oddział dysponuje 5 egzemplarzami);
godzina 10:00- bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnością wzroku (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się,
godzina 12:00 – bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi (do 25 osób), po wcześniejszym umówieniu się.

Muzeum Wincentego Witosa to gospodarstwo założone przez Witosa w latach:1905-1913. Budynki gospodarstwa z zewnątrz zachowane w formie oryginalnej. W domu, w którym mieszkał trzykrotny Premier II RP prezentowane są oryginalne eksponaty, które należały do niego oraz do jego rodziny: żony Katarzyny i córki Julii. W domu znajduje się m.in. gabinet Wincentego Witosa, w którym pracował jako wójt, jako poseł i jako premier.
Oddział wyposażony jest w 5 audioprzewodników, są też dwa portrety w formie tyflografik wykonanych metodą reliefu miękkiego dostosowane dla osób z niepełnosprawnością wzroku : portret W. Witosa i portret żony Witosa – Katarzyny.

Dane kontaktowe:
Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, Oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej,
33-122 Wierzchosławice 698
Tel. (+48) 14 679 70 40

1 września 2024 r. uczczenie pamięci poległych żołnierzy i ofiar cywilnych w 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej – Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci

Start: 2024-09-01 11:45:00
Koniec: 2024-09-01 15:00:00
 

1 września 2024 r. w Tarnowie odbywały się wydarzenia mające na celu uczczenie pamięci poległych żołnierzy i ofiar cywilnych w 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Jedno z nich miało miejsce przed Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci gdzie odbyła się uroczystość złożenia kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 16 Pułku Piechoty . Po zakończeniu części oficjalnej uczestnicy mieli okazję zwiedzić ekspozycję stałą oddziału Muzeum Ziemi Tarnowskiej

Zielona Wierzchosławicka Dycha – dziesiąta edycja

Start: 2024-09-08 13:00:00
Koniec: 2024-09-08 17:30:00
Wierzchosławice

Muzeum Wincentego Witosa– oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej wraz ze Stowarzyszeniem Inicjatywy Społeczne w Wierzchosławicach oraz Lasami Państwowymi zapraszają w dniu 8 września 2024 r. do Lasu Wierzchosławickiego, gdzie na Ścieżce Przyrodniczo-Leśnej odbędzie się dziesiąta edycja zawodów sportowych pn. „Zielona Wierzchosławicka Dycha”.

Tegoroczna edycja wydarzenia związana jest z trzema rocznicami: 100. rocznicą utworzenia Lasów Państwowych (1924 r.), 150. rocznicą urodzin patrona zawodów – Wincentego Witosa oraz 10. rocznicą pierwszej „Zielonej Wierzchosławickie Dychy”.
Bieżąca odsłona biegu, jest przede wszystkim formą oddania hołdu trzykrotnemu premierowi II RP, mężowi stanu. Rok 2024 został ustanowiony przez Sejm i Senat RP rokiem Wincentego Witosa, ikony polskiego ruchu ludowego i trzykrotnego premiera II RP., a przede wszystkim mieszkańca Wierzchosławic.
Nawiązując do rocznic, organizatorzy zadbali, aby każdy z uczestników biegu otrzymał stylizowany medal.
Aby otrzymać tę wspaniałą pamiątkę, wystarczy zapisać się na stronie: https://dostartu.pl/x-zielona-wierzchos-awicka-dycha-v12520 i wziąć udział w naszym biegu.

Program:
RODZINNY PIKNIK SPORTOWY
godz. 13.00 rozpoczęcie pikniku
– dmuchana zjeżdżalnia, dla najmłodszych strażacki tor przeszkód, pokaz pszczelarski – degustacja miodów, bieg z nagrodami dla najmłodszych, przejażdżki konne, degustacja lokalnych produktów od Koła Gospodyń Wiejskich.
ZAWODY SPORTOWE
godz. 12:00-13:45 – odbiór numerów startowych, chipów i koszulek;
godz. 14:00 – start biegu 10 km
godz. 14:05 – start marszu nordic walking 5 km
godz. 16:00 – planowane zakończenie biegu przez wszystkich uczestników
godz. 17:30 – zakończenie wydarzenia, dekoracja zwycięzców, opcjonalnie losowanie nagród w miarę pozyskania sponsorów i fantów na loterię.

W galerii: fotorelacja wydarzenia (zdj. Robert Bryl)

UROCZYSTOŚĆ UCZCZENIA PAMIĘCI POLEGŁYCH ŻOŁNIERZY I OFIAR CYWILNYCH W 85. ROCZNICĘ WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ

Start: 2024-09-01 11:45:00
Koniec: 2024-09-01 15:00:00
Tarnów

Jakub Kwaśny – Prezydent Miasta Tarnowa, Małgorzata Mękal – Przewodnicząca Rady Miasta Tarnowa, Kazimierz Kurczab – Dyrektor Muzeum Ziemi Tarnowskiej oraz Ryszard Żądło – Prezes Okręgu Tarnów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej zapraszają w niedzielę – 1 września 2024 r. na uroczystość uczczenia pamięci poległych żołnierzy i ofiar cywilnych w 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

godz. 11.45 – uroczystość przy Pomniku Ofiar Wojny i Faszyzmu w Tarnowie (ul. Narutowicza);
godz. 12.30 – Msza św. w intencji ofiar II wojny światowej (Kościół Księży Misjonarzy);
godz. 13.45 – złożenie kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 16 Pułku Piechoty Regionalne Centrum o Pamięci ul. Mościckiego 27A);
godz. 14.30 – prezentacja grup rekonstrukcji historycznej oraz zwiedzanie ekspozycji Regionalne Centrum o Pamięci (ul. Mościckiego 27A).

W związku z organizacją uroczystości oddział Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci będzie czynny 1 września 2024 r. wyjątkowo w godzinach od 13 do 18.