Budapest (pomnik)
Tło historyczne
W latach 30. XX w. po raz pierwszy zaproponowano rozwiązanie „kwestii cygańskiej” na terenie Węgier. Miało nią być przymusowe sterylizowanie. Chociaż po wybuchu II wojny światowej część Romów zostało wygnanych z terenów przygranicznych to jednak jeszcze przez pewien czas Cyganów traktowano jako obywateli Węgier, np. wcielając ich do wojska na równi z innymi obywatelami.
Największe nasilenie represji w stosunku do Cyganów węgierskich miało miejsce od lata 1944 r. Gromadzono ich (np. w obozie przejściowym w Komarnie – Komárom), a następnie deportowano, m.in. do obozów pracy w Ravensbrück i Mauthausen. Jesienią 1944 r. na terenie Węgier miało miejsce kilka masakr na Romach.
Węgierskie prześladowania Romów nie zostały udokumentowane. Wiele masowych zabójstw było niezaplanowanych, przypadkowych a ofiary nie były spisane. Liczba ofiar spośród węgierskich Romów szacowana jest przez historyków na 5 000 do 20 000.
Opis upamiętnienia
Założeniem pomnika jest upamiętnienie Cyganów, zamordowanych podczas II wojny światowej, nie tylko Cyganów węgierskich, ale także ofiar romskich z całego świata.
Pomnik jest granitową, ok. 3 m stelą, na której umieszczono otwory, wyglądające jak wydrapane pazurami. Jeśli przyjrzeć się z bliska, wewnątrz widać złocone ściany oraz złotą postać człowieka z podniesioną w górę twarzą. Złoto ma symbolizować pożar krematorium. W nocy środek pomnika jest dodatkowo podświetlony.
Jedną z zaangażowanych w powstanie pomnika była również Ágnes Daróczi, dziennikarka, działaczka romska, fundatorka Romedia Foundation.
Napisy
Na bruku przy pomniku: In the memory of the Roma victims of the Holocaust
Data odsłonięcia
2006
Artysta
Ákos Maurer Klimes, Tamás Szabó
Inicjator
Budapest Galéria, Administracja IX dzielnicy, romskie organizacje
Adres
Roma Holocaust Emlékmű
Nehru Park, Közraktár u.
1093 Budapest
Lokalizacja
47°28’53.0″N 19°03’49.4″E
Galeria
