Hamburg (wystawa, Lohseplatz)

Tło historyczne

Opis upamiętnienia

Na terenie Lohseplatz, dawnej stacji kolejowej Hannover umieszczono biały kontener, wewnątrz którego znajduje się ekspozycja planszowa wraz z kopiami dokumentów przewozowych. Wystawa poświęcona jest 20 deportacjom, które miały miejsce w latach 1940-45 ze Stacji Hannover; deportacji Żydów i Cyganów. Informacja na zewnątrz baraku prezentuje „historię upamiętnienia” – tj. zarysowuje plan powstania w tym miejscu pomnika oraz centrum dokumentacji.

Wystawa czynna jest od kwietnia do października, a w pozostałych miesiącach można ją zwiedzić tylko po umówieniu.

Wystawa prezentuje losy Żydów i Cyganów, począwszy od prześladowań, od 1933 r. do wybuchu wojny, a następnie poszczególne deportacje (m.in. do Litzmanstadtgetto – getta w Łodzi, Mińska, Rygi, Terezina – Żydów, jak również Romów i Sinti do Bełżca, Auschwitz-Birkenau). Na wystawie można zobaczyć sylwetki ludzi i rodzin, informacje o kolejnych latach prześladowań, m.ni. o działalności wydziału kryminalnego policji, jak również listy deportacyjne – w tym także skany pełnych list z wszystkich deportacji, dostępnych jako odrębne zeszyty.

Ostatnia plansza ukazuje historię budowy miejsca pamięci – kompleksu Lohseplatz, na który składa się nie tylko pomnik (na pomnik i ogólne zagospodarowanie terenu ogłoszono konkurs w 2009-10 r.) i wystawa w kontenerze, oraz ważna dla nas – tablica poświęcona Romom i Sintom, ale również szereg działań wokół tematu deportacji i Zagłady, m.in. film pt. Jak ty chcesz pamiętać?, warsztaty dla młodzieży, krótkie wideoklipy dotyczące pamięci wydarzeń z lat II wojny światowej oraz tego, jak pamięć o narodowym socjalizmie ma się do „teraźniejszości”; a nawet – powstała piosenka hip-hopowa, stworzona przez młodzież z Hamburga, która stanowi ich odpowiedź na historię deportacji – odpowiedź łączącą zarówno pamięć ofiar, jak i sprawców oraz osób postronnych.

W całym projekcie memorialnym oraz w przygotowaniu wystawy brali udział eksperci z całego świata, by wymienić raptem kilka instytucji: KL Hamburg-Neuengamme Memorial, Muzeum KL Auschwitz-Birkenau, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Yad Vashem i wiele innych.