Saint-Sixte (pomnik)

Tło historyczne

23 czerwca 1944 r. na łące poniżej kościoła w miejscowości Saint-Sixte w departamencie Lot-et-Garonne Niemcy rozstrzelali 14 Cyganów, którzy zatrzymali się tutaj w drodze na targ w Valence-d’Agen. Wśród ofiar było 6 dzieci, od 2 miesięcy do 14 lat.

Opis upamiętnienia

Miejsce pamięci wydzielone jest za pomocą kamiennego chodniczka i prowadzącej do niego utwardzonej kamieniami dróżki, oddzielonej od drogi dwoma słupkami i łańcuchem. Na kamiennym chodniku, tuż przy ogrodzeniu nowej części cmentarza, postawiono po lewej biały kamień z trzema tabliczkami ze stali nierdzewnej – z inskrypcjami w jęz. francuskim. Na środkowej wymienione są nazwiska ofiar zbrodni niemieckiej.

Po prawej stronie stoi pomnik figuralny – ojca i córki. Stal nierdzewna, z której wykonano postaci ma symbolizować trwałość pamięci. Postać męska ma 1,88 m wysokości. Jest to mężczyzna ubrany w strój podróżny z kamizelą i krótką pelerynką na ramionach. Spod kapelusza wystają sprężyny włosów do szyi. Zwracają uwagę jego oczy oraz wąsy. Obejmuje on lewą ręką dziewczynkę, córkę, sięgającą mu prawie do ramienia, ubraną w kurtkę z dwoma rzędami guzików, spod której wystaje spódniczka za kolana. Dziewczynka ma długie, falowane włosy. W wykonaniu postaci widać dbałość o szczegóły. Obie postaci są sygnowane przez artystę – mężczyzna na piersiach ma przynitowany okrągły medalion z napisem „2016 Carvalho”, dziewczyna ma sprzączkę od pasa z grawerowanym napisem „S. Carvalho 2016”.

Całości kompozycji dopełnia koło od wozu, zamontowane w rogu, za postaciami ludzkimi.

Jest to pierwszy francuski pomnik figuralny, poświęcony Zagładzie Romów.

Napisy

Fr.

À la memoire des 14 Tsiganes / victimes de la barbarie nazie

Tłum.

Pamięci 14 Cyganów, ofiar barbarzyństwa nazistowskiego

Voici la liste de ces personnes qui reposent dans le cimetière parossial de Saint-Sixte // [nazwiska…] // Ce massacre a été perpétré le 23 juin 1944 au matin, par la Division Das Reich, / faisant sur son passage œuvre de mort

Tłum.

Oto lista osób, które spoczęły na cmentarzu parafialnym w Saint-Sixte [następują nazwiska…]. Ta masakra została dokonana rankiem 23 czerwca 1944 r. przez dywizję Das Reich, która sprowadzała śmierć tam, gdzie się pojawiała.

Ce Mémorial, érigé à l’initiative de l’Union Française des Associations Tsiganes (UFAT), / a reçu le soutien de : la Direction de la Mémoire, du Patrimoine et des Archives, la Fondation pour / la Mémoire de la Shoah, la Fondation pour la Mémoire de la Déportation, le Conseil Départemental de / Lot-et-Garonne, les Mairies de Saint-Sixte et Dunes, de Lucette Lousteau et Valérie Rabault, députées.

Tłum.

Ten pomnik został wzniesiony dzięki inicjatywie Unii Francuskiej Stowarzyszeń Cygańskich przy wsparciu: Departamentu Pamięci, Dziedzictwa i Archiwów, Fundacji Pamięci Shoah, Fundacji Pamięci o Deportacjach, Rady departamentu Lot-et-Garonne, merów Saint-Sixte i Dunes oraz deputowanych Lucette Lousteau i Valérie Rabault.