Muzeum Historii Tarnowa i Regionu

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu funkcjonuje w dwóch renesansowych kamienicach zlokalizowanych przy północnej pierzei tarnowskiego rynku. Historia starszej z nich, Rynek 20, sięga roku 1565, młodszej, oznaczonej jako Rynek 21 prawdopodobnie roku 1568. W połowie XVII w., początkowo okazałe budynki o bogato zdobionych wnętrzach podobnie jak całe miasto popadły w ruinę. 

W XVIII w. obie kamienice trafiły w ręce szkockiej rodziny Rhodów. Odbudowane ze zniszczeń wyrządzonych przez pożary, w przeciwieństwie do wielu innych budynków znajdujących się przy płycie rynku, zachowały podcienia. W późniejszych latach kamienice wielokrotnie zmieniały właścicieli. Pomiędzy 1767 a 1788 r. kamienica nr 21 należała do Mateusza Morozowicza – Pocztmagistra Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej. Wraz z pierwszym rozbiorem Polski oraz wkroczeniem wojsk austriackich do Tarnowa (1772) dom, zyskując numer 100, został zajęty na kwaterę gen. Ryszarda d’Altony. Celom wojskowym służyła także sąsiednia kamienica, Rynek 20 (wówczas 101). 

W XIX i XX w. kolejni żydowscy posiadacze kamienic dokonywali w nich licznych przebudów i przekształceń, przez co coraz bardziej traciły one swój renesansowy charakter. Ich rekonstrukcja rozpoczęła się w okresie II wojny światowej i powojennym: w 1942 r. przywrócono dekorację malarską kamienicy Rynek 20, pomiędzy 1946 a 1949 r. doprowadzono do rekonstrukcji attyk obu kamienic. W 1949 r. budynek Rynek 20 został przekazany na cele muzealne, a w 1975 r. tarnowskie Muzeum przejęło również dom nr 21. W obu kamienicach warto zwrócić uwagę na elewacje frontowe oraz zabytkową kamieniarkę (obramienia okienne oraz portale m.in. portal wiodący do sali „Pod orłem”). 

Prowadzone w ostatnich latach prace konserwatorskie pozwoliły ponadto na odkrycie i wyeksponowanie dawnych dekoracji malarskich w ich wnętrzach. Wzrok przykuwają polichromie zdobiące frontowe pomieszczenia obu kamienic. W wielu przypadkach są to malowidła renesansowe m.in. mające formę szaro-czerwonych kasetonów na brunatnym lub czerwonych tle, polichromie sali „Pod orłem” (kamienica nr 20) czy też dekoracje znajdujące się w zachodnim pomieszczeniu kamienicy nr 21 (aktualnie pełniącego funkcję szatni) w formie grafitowo-białego rombowego ornamentu. Z upływem lat dekoracja malarska poszczególnych pomieszczeń ulegała zmianom. Można się o tym przekonać, odwiedzając reprezentacyjne narożne pomieszczenie (od strony zachodniej) na I piętrze. Obok XVI-wiecznej polichromii można w nim podziwiać kolejne zachowane warstwy malarskie powstałe od I poł. XVII do połowy XVIII w., a także malowidła późniejsze bo nawet XIX-wieczne. W pamięć zwiedzających z pewnością zapadną iluzjonistyczne malowidła reprezentacyjnej XVIII-wiecznej klatki schodowej zwieńczonej kopułą z latarnią. 

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu – ekspozycja stała

Przygotowana w zabytkowych wnętrzach ekspozycja wprowadza zwiedzających w barwną i ciekawą historię miasta i regionu. Gospodarzem i przewodnikiem po dziejach Tarnowa jest kataryniarz, wygrywający na swym instrumencie dawno niesłyszaną melodię. 

Podążając ścieżką, wyznaczoną przez zawierającą liczne ciekawostki perforowaną taśmę katarynki, można trafić do kolejnych pomieszczeń, gdzie znalazły się najciekawsze i najcenniejsze obiekty ze zbiorów tarnowskiego Muzeum. 

W sali „pod orłem” na zwiedzających czekają wyjątkowej wartości dokumenty pergaminowe, a w zbrojowni średniowieczne miecze. 

Przechodząc przez klimatyczne piwnice, trafimy do czasów prehistorycznych, odwiedzimy gospodę cechową, znajdziemy się w tramwaju, przez którego okna będziemy mogli podejrzeć dawny Tarnów, przeniesiemy się również w czasy II wojny światowej i PRL. 

Na najwyższym piętrze wystawy ukazane zostały charakterystyczne dla miasta budynki i wybitne postacie. Znajdują się tam również odwołania do wielowyznaniowej przeszłości Tarnowa. Dzieje miasta ujęte zostały „w multimedialnej pigułce”. 

Wystawa czasowa: Nauczyciele – artyści z tarnowskiego „Plastyka”

57 prac. 44 artystów. 80 lat historii. Tak w skrócie można opisać wyjątkową wystawę przygotowaną w Muzeum Ziemi Tarnowskiej z okazji jubileuszu 80-lecia Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Grottgera w Tarnowie.

- Ekspozycja ma charakter sentymentalny, dokumentacyjny i edukacyjny. Prezentowanych jest na niej 57 wybranych dzieł artystów– nauczycieli (44 osoby), którzy w ciągu minionych dziesięcioleci nie tylko kształtowali kolejne pokolenia uczniów, ale także aktywnie współtworzyli życie artystyczne Tarnowa i regionu – podkreśla kustosz Muzeum Ziemi Tarnowskiej, kurator wystawy Bożena Szczupak.

Wszystkie pokazane prace pochodzą z kolekcji Muzeum Ziemi Tarnowskiej. Zbiory współczesnego malarstwa muzeum liczą blisko 700 obiektów, z czego niemal 400 to dzieła tarnowskich artystów. Tym razem wybrano te, które łączą się ze szkołą plastyczną – stworzone przez jej dawnych i obecnych pedagogów.

Na wystawie można zobaczyć szeroką różnorodność technik i form artystycznych: malarstwo olejne, akwarele, pastele, rzeźby w drewnie, gipsie i dolomicie, ceramikę, płaskorzeźby, drzeworyty, a także techniki mieszane i autorskie.
- W kilku przypadkach prezentowanych jest więcej niż jedno dzieło danego artysty – zarówno ze względu na bogactwo muzealnych zbiorów, jak i możliwości ekspozycyjnej przestrzeni – dodaje kustosz Muzeum Ziemi Tarnowskiej, kurator wystawy Manuela Stadnicka-Hoffman.
Twórczość tych artystów–pedagogów była i pozostaje inspiracją dla wielu pokoleń uczniów. Często to właśnie kontakt z ich dziełami decydował o wyborze dalszej drogi życiowej młodych twórców. Wielu absolwentów po ukończeniu Liceum Plastycznego i uczelni artystycznych wróciło do „Plastyka” już jako nauczyciele.
 

Nauczyciele. Artyści z tarnowskiego "Plastyka"
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu
Rynek 20-21, 33-100 Tarnów

Wystawa czynna: 14.10-31.12.2025 r.

więcej o wystawie, fotogaleria na naszej stronie zobacz

Zasady zwiedzania

Od 22 września 2025 r. każda środa to dzień bezpłatnego zwiedzania wystaw stałych we wszystkich oddziałach muzeum.

Zwiedzanie poza godzinami otwarcia ekspozycji wymaga każdorazowej zgody Dyrektora Muzeum.

Regulamin zwiedzania

Broszura o Muzeum Historii Tarnowa i Regionu (pdf)  pobierz

Jesteś dłużej w Tarnowie? Chcesz odkryć świat pełen historii? Kup Bilet Karnet –  to promocyjny bilet uprawniający do zwiedzania aż 6 placówek Muzeum Ziemi Tarnowskiej znajdujących się w Tarnowie. Cena to tylko 30 zł (bilet ulgowy) i 40 zł (bilet normalny). Z tym karnetem możesz zobaczyć wystawy, wyjątkowe eksponaty czy historyczne wnętrza w następujących miejscach:

• Ratusz – Galeria Sztuki Dawnej (Rynek 1),
• Muzeum Historii Tarnowa i Regionu (Rynek 20-21),
• Muzeum Etnograficzne (ul. Krakowska 10)
• Galeria „Panorama” (Plac Dworcowy 4)
• Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci (ul. Mościckiego 27 A)

• Siedziba (Rynek 3)

  Na zwiedzanie masz aż 30 dni (od daty wpisanej na karnecie). Zapraszamy.

Opłata za przewodnika