Panorama Siedmiogrodzka
Panorama Siedmiogrodzka
Panorama Siedmiogrodzka” znana także pod tytułem: „Panorama Bitwy pod Sybinem”, „Bem w Siedmiogrodzie” czy „Bem i Petöfi” powstała na Węgrzech z zamiarem uczczenia 50 rocznicy powstania narodowego. Jej tematem jest bitwa o Sybin, stolicę Siedmiogrodu, rozegrana 11 marca 1849 roku, w trakcie której powstańcze wojska honvedów, pod dowództwem generała Józefa Bema, odniosły spektakularne zwycięstwo nad przeważającymi wojskami austriackimi i rosyjskimi.
Prace nad Panoramą trwały 5 miesięcy. Ze strony polskiej oprócz Jana Styki w pracach tych uczestniczyli: Zygmunt Rozwadowski, Michał Wywiórski i Tadeusz Popiel. We wrześniu 1897 roku została pokazana we Lwowie, w grudniu – w Budapeszcie, a od października 1907 roku w Warszawie. Po wielu perypetiach podzieliła los większości Panoram. Pocięta na kawałki, prawdopodobnie pod kierunkiem samego Styki, w większości przypadków sygnowana została właśnie przez niego.
Sprawa Panoramy staje się głośna ponownie w 1928 roku, kiedy to w związku ze sprowadzeniem prochów generała Józefa Bema do rodzinnego Tarnowa, magistrat miasta otrzymał kilka ofert zakupu jej fragmentów. Niestety, w tym czasie nie skorzystano z żadnej z tych ofert.
Sprawa Panoramy odżyła dopiero ponownie w 1977 roku, kiedy to do krakowskiej „Desy” trafił jeden z jej fragmentów. W trakcie wszczętych w tym czasie poszukiwań zidentyfikowano 5 fragmentów. Do chwili obecnej Muzeum Okręgowe posiada informacje o 31 fragmentach Panoramy Siedmiogrodzkiej.
Muzeum Okręgowe w Tarnowie jest właścicielem 20 fragmentów Panoramy. W tym 1 obraz stanowi własność prywatną, z czego jeden obraz zdeponowany jest w tarnowskim Muzeum. Pozostałe znajdują się: w Muzeum Narodowym w Warszawie (1), Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (1), Muzeum Niepodległości w Warszawie (2), Muzeum Okręgowym w Krośnie (1), Muzeum w Łęczycy (1).
W chwili obecnej nie jest możliwe odtworzenie całości Jednak żmudne kwerendy i poszukiwania prowadzone od lat przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie, napawają jednak optymizmem, o czym świadczą ciągle nowe informacje o odnalezionych fragmentach Panoramy Siedmiogrodzkiej.
Barbara Bułdys
Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Galeria
Galeria