Muzeum Historii Tarnowa i Regionu – Opis lady cechu
Prezentowany egzemplarz jest jednym z 5 tego typu na wystawie. Znajduje się w gablocie usytuowanej na wprost wejścia, po prawej stronie. Gablota usytuowana jest lekko pod skosem.
Lada cechowa to skrzynia w formie poziomego prostopadłościanu, z nóżkami oraz wiekiem. Wykonana z drewna dębowego i sosnowego, okuta żelazem i mosiądzem. Jest pomalowana i polakierowana. Dominuje kolor jasnobrązowy. Jej wysokość to 45 cm, szerokość 54 cm, a głębokość 39 cm.
Lada wsparta jest na 4 niskich nóżkach w formie krążków. Pionowe krawędzie skrzyni okute zostały szerokimi płaskimi listwami z mosiężnej blachy. Na ścianie frontowej przy brzegach widnieje ramka ze złotych pasków. Wewnątrz ramki w każdym z górnych naroży po jednej symetrycznej kompozycji w formie plecionki z wici roślinnej w kolorystyce złotej czarnej i zielonej.
Wewnątrz złotej ramki w centralnej górnej części jest rozbudowana wykładka zamka. Jest ona w formie dużej żelaznej plakiety w kształcie poziomego prostokąta. W niej dwa pionowe otwory na klucze. Wykładka malowana jest farbą w kolorze złotym.
Front skrzyni dekorowany literami i cyframi z blachy mosiężnej. Po lewej stronie wykładki zamka inicjały w osi pionowej M J. Po prawej stronie inicjały również w osi pionowej inicjały S B. Poniżej wykładki i inicjałów data 1809. Litery i cyfry pomalowane farbą złota. Pomiędzy cyframi 8 i 0 ornament w formie krzyża greckiego o rozszerzających się ramionach. Pomiędzy ramionami krzyża dekoracje w formie serca. Ornament w kolorystyce: złotej, czarnej, jasno czerwonej, ciemnoczerwonej, brązowej i białej.
Ladę zamyka wieko. Na nim wysokie wypiętrzenie w formie bryły zbliżonej do ściętego ostrosłupa na podstawie prostokąta. Wypiętrzenie profilowanie o kondygnacjach zmniejszających się ku górze. Na prawej ściance wypiętrzenia pionowy otwór na klucz do zamka schowka. Wypiętrzenie kryje schowek otwierany poprzez przesunięcie go w prawo.
Na krótszych bokach skrzyni przy brzegu ramka ze złotych pasków. W centrum umieszczona mała kompozycja w kształcie litery C z wpisaną ukośnie przekrzywioną tarczą heraldyczną. Na bocznych ścianach widoczne również ruchome uchwyty.
W ladzie cechowej przechowywano dokumenty cechowe jak np. statuty, przywileje, księgi oraz listy. Znajdowały się w niej również pieniądze, insygnia władzy cechowej, obesłania – znaki cechowe oraz pieczęcie. Wewnątrz skrzyni mogły znajdować się dodatkowe skrytki na ważniejsze bądź cenniejsze przedmioty.
Lady były przechowywane w domach bądź izbach cechowych pod należytą opieką. Zazwyczaj były fundowane przez mistrzów cechowych. Dany cech mógł posiadać więcej niż jedną skrzynię, gdyż były one nie dużych rozmiarów bądź posiadały one różne funkcje.
Opisywany eksponat należał do cechu zespolonego: kowali, ślusarzy, kotlarzy, nożowników, blacharzy i garncarzy z Tarnowa. Lada powstała w Tarnowie w 1809 r.
Obesłanie cechowe
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu_Opis obeslania cechowego
Opisywany eksponat jest jednym z 8 tego typu na wystawie. Mieści się w gablotach usytuowanych po prawej stroni od wejścia.
Obesłanie to znak uwierzytelniający, używany w dawnych cechach rzemieślniczych. Wymiary eksponatu z uchwytem: wysokość ok. 28 cm, szerokość ok. 16 cm, grubość ok. 3 cm. Waga 1910 g. Materiał z którego został wykonany to metal.
Obesłanie wykonane w formie pionowego kartusza, wycięty łukowato na środku dłuższych boków. Górna część wzniesiona łukowato. Obesłane zwieńczone spłaszczoną kulą. Na kuli przylutowany, krzyż łaciński wykonany z blachy. Ramiona krzyża rozszerzające się ku końcom. W kuli osadzony ruchomy uchwyt z wygiętego pręta w kształcie odwróconej kropli, ściętej od dołu.
Obesłanie posiada obustronną płasko rzeźbioną dekorację uzupełnioną wybijanymi i grawerowanymi napisami.
Na wystawie prezentowany jest rewers. W jego centralnej górnej części umieszczone godło herbu Leliwa. Jest to ośmioramienna gwiazda i półksiężyc ułożony w słup. Księżyc z wyobrażoną twarzą. Poniżej godła 4 przedstawienia przedmiotów ułożone w kwadrat, symbolizujące poszczególne cechy.
W górnym rzędzie po lewej stronie pobijak skrzyżowany ze skrobakiem lub dłutem, symbolizuje cech stolarzy. Po prawej stronie koło od wozu nawiązuje do cechu kołodziejów. W dolnym rzędzie po lewej stronie siodło, które jest znakiem cechu siodlarzy. Po prawej stronie uzda, która symbolizuje cech rymarzy. Pomiędzy symbolami cechu siodlarzy i rymarzy monogram IHS zwieńczony krzyżem.
W dolnej części obesłania widnieją inicjały mistrzów rymarskich MB – Marcin Bielawski oraz WB – Walenty Bielawski.
Obesłanie to znak służący to uwierzytelniania przekazywanej wiadomości. Tym znakiem posługiwał się posłaniec, gdy miał przekazać komunikat od starszyzny cechowej pozostałym członkom wspólnoty. Informowano o wszelkich ważnych dla cechów sprawach: zebraniach, pogrzebach, uroczystościach. Przekazywana wiadomość mogła dotyczyć spraw świeckich lub sakralnych. Co odzwierciedla się w podziale obesłań na świeckie bądź sakralne. Prezentowane obesłanie używane było w tarnowskim cechu stalmachów, który był cechem zespolonym. To znaczy zrzeszał również stolarzy, cieśli, kołodziejów, rymarzy, siodlarzy, szklarzy, powroźników i inne rzadsze specjalności. Czyniona tak, gdy liczba członków danego cechu była niewielka. Miejsce powstania prezentowanego obesłania – Tarnów, rok postania 1778.