Olejny obraz Matki Boskiej Dzikowskiej
W zbiorach Muzeum Etnograficznego znajduje się piękny, ludowy obraz olejny na płótnie z XIX w. przedstawiający Matkę Boską Dzikowską, Nie wiadomo w jakim warsztacie malarskim został wykonany, prawdopodobnie w małopolskim i gdzie zakupiony? Obrazy te najczęściej kupowane były w miejscach kultu ale także dostać je było można na kramach lub u domokrążnych obraźników. Wiadome jest, że pochodzi z domu w Woli Mędrzechowskiej, pow. Dąbrowa Tarnowska, gdzie należał do jednej rodziny od trzech pokoleń. Zawieszony był oddzielnie od wszystkich obrazów, nad łóżkiem gospodarzy, co podkreślało jego znaczenie. Obrazy były świadectwem pobożności i odbytych pielgrzymek, a także prośbą o opiekę . Stały się przez to ważnym elementem wystroju domu i posiadały ściśle określone miejsca, na ogół na ścianie przeciwległej do drzwi wejściowych. Dom mógł być biedny, ale wizerunek świętego, choćby najskromniejszy zawsze wisiał na ścianie. Historia ludowego malarstwa wiąże się z rozpowszechnionym już w 2 poł. XVII w. kultem świętych obrazów i świętych miejsc. Obrazy ludowe miały zastępować motywy niezrozumiałe dla mentalności wiejskiej motywem bardziej czytelnym i tego przykładem jest ta ludowa kopia obrazu Matki Boskiej Dzikowskiej, obrazu słynącego łaskami przy którym “chorzy odzyskiwali zdrowie, a strapieni pocieszenie”. Przedstawia on Maryję tulącą do prawego boku Jezusa, ubranego w koronkową koszulkę i owiniętego wzorzystą tkaniną. Dzieciątko trzyma w lewej ręce granatowe jagody a w prawej róże (symbol różańca). Towarzyszy im św. Józef ubrany w brązowe szaty i trzymający lilię. W oryginale , w dolnej części obrazu przedstawiono stół a na nim trzy ptaki wydziobujące z talerza winne grona. Ten niezrozumiały symbol dla niewykształconych ludzi, został zastąpiony czytelną postacią, jaką jest postać św. Jana Chrzciciela. Przedstawiony jest tu, jako młody chłopak obejmujący baranka i taką wersję XVI wiecznego obrazu możemy podziwiać w zbiorach muzeum.
Danuta Cetera
Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Galeria
Galeria